Ăn mòn chọn lọc kẽm Ăn mòn chọn lọc

Ví dụ phổ biến nhất của sự ăn mòn chọn lọc là hiện tượng hòa tan kẽm trong hợp kim đồng thau (trong đó kẽm chiếm hơn 15% thành phần hợp kim). Quá trình này được gọi là hiện tượng "ăn mòn chọn lọc kẽm" hoặc "khử kẽm" (dezincification). Trong quá trình khử kẽm này, người ta giả thiết rằng các ion kẽm chuyển đến bề mặt bị ăn mòn bằng dòng khuếch tán từ thể tích.[1] Một giải thiết khác cho rằng cả đồng và kẽm đều bị hòa tan do phản ứng anot, sau đó đồng bị khửkết tủa trở lại trên bề mặt vật liệu.[2][3] Vật liệu còn lại sau khi bị ăn mòn là một cấu trúc kim loại rỗng, xốp, có tính chất cơ học kém, và màu sắc thay đổi từ vàng (màu hợp kim đồng–kẽm) sang đỏ (màu đồng nguyên chất).[4]

Điều kiện thuận lợi cho hiện tượng ăn mòn chọn lọc khử kẽm xảy ra là: hợp kim tiếp xúc với dung dịch có tính kiềm hoặc tính axit, nồng độ của ôxy, amoniac, hoặc cacbon đioxit trong nước cao, dung dịch điện phân (như nước biển)[5], vùng nước tù đọng hoặc tuần hoàn với lưu tốc chậm[6], nhiệt độ đường ống cao...[4][5]

Để ngăn hiện tượng ăn mòn chọn lọc kẽm, người ta có thể giảm lượng kẽm trong hợp kim đồng thau (dưới 15%)[1] để tạo loại hợp kim có tên là "đồng đỏ" (red brass)[6], hoặc cho thêm asen, thiếc, antimon, photpho... vào hợp kim.[3] Ngoài ra, có thể sử dụng hợp kim đồng–thiếc–kẽm (gunmetal) hoặc đồng–niken (cupronickel, Cu–Ni) để thay thế đồng thau.[6]

Đồng thau chống khử kẽm (Dezincification resistant brass – DZR), còn được gọi là "Đồng thau C352" (Brass C352), là một hợp kim được sử dụng để làm phụ kiện đường ống cung cấp nước uống. Các phụ kiện ống nước có khả năng chống khử kẽm có ký hiệu "CR" (Chống ăn mòn) hoặc "DZR" (chống khử kẽm) ở Anh và các chữ "DR" (chống khử kẽm) ở Úc.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Ăn mòn chọn lọc //dx.doi.org/10.1146%2Fannurev-matsci-070115-03173... //dx.doi.org/10.5006%2F0010-9312-12.3.25 //www.worldcat.org/issn/0010-9312 //www.worldcat.org/issn/1531-7331 http://thuvien.tcdktcnsl.edu.vn/files/products/an_... https://books.google.ca/books?id=W_s6DwAAQBAJ&pg=P... https://books.google.ca/books?id=Zl2XlEOuJnMC https://books.google.ca/books?id=gzlfdieJISMC&pg=P... https://www.nace.org/resources/general-resources/c... https://www.nace.org/resources/general-resources/c...